ขอบคุณข้อความจากเฟสบุ๊ค Emmie Pinkie
https://www.facebook.com/emmiepinkie
สถานการณ์ตอนนี้เครียดจริง ๆ เราเห็นการแพร่ระบาดของข้อความ forward เกี่ยวกับการรักษาแบบต่าง ๆ ใน Line มากขึ้นเยอะตามไปด้วย โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงวัยที่มักถูกหลอกให้เชื่อ น่ากลัวที่หลายคนเอาไปปฏิบัติตามจริง ๆ ด้วย …
อยากจะเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้สักหน่อย แม้ว่าตัวดิฉันเองก็ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญนะ แต่เพื่อช่วยกันระวังระไวผู้ใหญ่ของเรา เพราะข่าวเหล่านี้จำเป็นอย่างมากที่ต้องเข้าใจให้ถูก ไม่มี room สำหรับการตีความเอาเองหรือจินตนาการ เพราะมันอาจหมายถึงชีวิต
1. “เราเชื่อข้อความ forward จากเครดิตของคนส่งให้เราไม่ได้”
ไม่ใช่ว่าเพราะคนที่ส่งดูน่าเชื่อถือ เค้าไม่หลอกเราหรอก เค้าไม่มีเหตุผลจะหลอกเรา คบกับคนนี้มาเกินสิบปีแล้ว เชื่อถือได้ … เพราะ … เขาเหล่านี้ก็ไม่ได้เขียน เขา forward ต่อมา แม้ตัวเขาจะเชื่อและเห็นประโยชน์ก่อนจึงจะ forward … แต่ come on ไม่มีใครว่างเช็คให้ชัวร์ก่อนส่งต่อ คิดง่าย ๆ ว่าเราทำก่อน forward ไหม ทุกครั้ง
2. “คนเขียนไม่จำเป็นต้องหวังจะได้อะไรจากเราโดยตรง จึงเขียนสิ่ง fake ส่งต่อมา”
ตรรกะที่ว่า เขามาหลอกเราแล้วเขาจะได้อะไร สิ่งนี้ต้องเข้าใจว่ามันไม่ apply กับเรื่องนี้ ในยุคของการ forward Line ไปเรื่อย ๆ บางครั้งต้นทางไม่ได้ตั้งใจหลอกด้วยซ้ำ แต่อาจเป็นคนที่เข้าใจผิดพลาดแต่หวังดี แบบนี้ก็มี (อันนี้ในแง่ดี) ส่วนในแง่ร้าย เค้าแค่ได้ประโยชน์ส่วนที่รู้สึกว่าตัวเองเจ๋งหลอกคนได้ แค่นั้นเค้าก็ฟินแล้ว แค่การพิมพ์ หรือลงรูปอะไรง่าย ๆ ไม่ได้ต้องลงทุนอะไรมากเลย คนจะหลอกกัน ลงทุนได้มากกว่านี้เยอะ
3. “สิ่งนี้ของต่างประเทศ น่าเชื่อถือ”
ไม่จริงค่ะ เดี๋ยวนี้ fake news ต่างประเทศก็มีแปลไทยส่งต่อกันมากมาย บางทีของต่างประเทศไม่ fake แต่มาแปลให้ fake ก็มี แต่ของต่างประเทศมักมีเว็บเช็ค เว็บแฉ fact finder ว่าพวกข้อความนี้ปลอม ทางที่ดี ส่งต่อไปถามลูกหลาน ว่าเช็คให้หน่อยว่าจริงไหม ก่อนตัดสินใจทำตาม ต้องยอมรับว่ารุ่นนั้นคล่องกว่าจริง ๆ ในการ detect fake news อย่าคิดว่าเราเป็นผู้ใหญ่กว่า เราจึงถูก หรือใช้การบังคับให้เขาเชื่อตาม เพราะเราคิดว่าที่เราอ่านมันเป็น certified news … สิ่งเหล่านั้นมักไม่มาจากการเขียนส่งกันง่าย ๆ ใน Line นะค่ะ
4. ขอให้อ่านโดยเอะใจไว้ก่อน ในสิ่งที่ …
– ดูดีเกินจริง ดูง่ายเกินจริง สมุนไพรในบ้านต่าง ๆ ที่บอกว่าจะ “รักษา” โควิด 19 อย่าเชื่อ ใช่ บางอย่าง “เสริมภูมิคุ้มกัน” บางอย่าง “บรรเทาอาการ” แต่มันไม่ได้ “รักษาให้หาย” และ/หรือต้องมีเกณฑ์/เงื่อนไขทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องมาร่วมด้วย … ถ้ามันง่ายขนาดนั้น เราไม่ต้องดิ้นรนหาวัคซีนและเตียงกันในตอนนี้หรอกค่ะ
– อ้างอิงชื่อ คน หรือหน่วยงานทั้งในและต่างประเทศ เพื่อให้ดูน่าเชื่อถือ
เอาจริงดิฉันเจอมาเยอะ เอาชื่อไป search อ้าวเป็นนักฟิสิกส์ที่ตายไปเป็นร้อยปีละ หรือบางชื่อ อ้อ มีตัวตนจริง แต่เค้ามาทวิตบอกว่าข้อความที่ส่งต่อ เขาไม่ได้เขียน!
– เมื่อข้อความมีน้ำเสียงพยายามให้เชื่อ ลงเครดิตเยอะ ๆ ขอร้องให้ forward ต่อกันไปมาก ๆ และอ้างอิงว่าเพื่อนใกล้ชิด … ให้เอะใจเยอะ ๆ เลย เพราะมันมี elements ความเป็น fake news
– คลิปและรูปที่ไม่มีโลโก้ (ตัวจริง) ไม่มีอ้างอิงชื่อคนที่เขียน (ตัวจริง) อะไรแบบนี้มักปลอม เป็นการสร้าง content เอาง่าย ๆ และไม่ต้องรับผิดชอบสิ่งที่ตัวเองพูด คนที่อ่านแล้วสงสัย เขียนกลับไปถามใครไม่ได้เลย คนเขียนเองเชื่อในสิ่งที่ตัวเองเขียนหรือเปล่าก็ไม่รู้ … ส่วนพวกลงโลโก้ คน/หน่วยงานเหล่านั้นมีจริงไหม เค้าพูดสิ่งเหล่านั้นจริงไหม ถ้าโดนแอบอ้าง เค้าฟ้องได้ เพราะหลักฐานเห็นได้ชัด
– คำว่า ทั้งหมด เสมอ ทันที ทุก บาง อาจ น่าจะ ควร ต้อง สิ่งเหล่านี้มีประโยชน์มากในการส่องความแน่ใจของ “ผู้เขียนที่ไร้เครดิต” ยิ่งดูมั่นใจเกินไป เอะใจไว้ก่อนว่า “น่าจะ” เพี้ยน
– สมุนไพร แปลว่า ปลอดภัย และดีกว่าสารสกัดสารเคมี … สมุนไพรบางประเภทเป็นสเตียรอยด์ธรรมชาติ และยาบางประเภทก็ใส่สารสกัดจากสมุนไพรนั่นแหละ แต่เค้าเอามาสกัดเฉพาะส่วนที่เราต้องการเท่านั้นในปริมาณที่เราต้องการเท่านั้น เกณฑ์มากมายเหล่านี้เราควบคุมไม่ได้ในสมุนไพรสด ใช่มันดู organic แต่เราควบคุมสารอย่างอื่นในสมุนไพรต้นเดียวกันไม่ได้ (บางสารที่เราไม่ได้ต้องการ มันอยู่นั้นด้วยกันด้วย มันอาจไม่ได้เหมาะให้กินซ้ำ ๆ หรือเอาไปต้ม ฯลฯ อย่างที่เค้าบอกด้วยก็ได้) ประเด็นคือ มันมีเกณฑ์อื่นที่ควบคุมไม่ได้อีกมากในการใช้สมุนไพร เขาถึงมีศาสตร์นั้นที่ศึกษากันจริงจัง เราอย่าคิดง่าย ๆ ว่าเอาทุกอย่างจากครัวมาทำ แล้วหวังจะได้ผลดีสุดยอด
– อะไรที่มันเกี่ยวข้องอย่างยิ่งกับสุขภาพของเรา ก่อนจะกิน ทา ดม หยอด กลั้ว หาซื้อ ฯลฯ ต้องเช็คให้ชัวร์ก่อนเสมอ เพราะเป็นสิ่งอันตรายที่สุดถ้าพลาดเชื่อไป
ในสิ่งที่เกี่ยวกับสุขภาพเราโดยตรง
“อ่านแบบตั้งคำถาม อย่าอ่านด้วยความหวัง”
เป็นห่วงค่ะ ..
(Admin) ลิงค์ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม
https://www.antifakenewscenter.com/
